Aklını Kullanma Cesaretini Göster

   

    "Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır. Bu ergin olmayış durumu ise, insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanamayışıdır. İşte bu ergin olmayışa insan kendi suçu ile düşmüştür. Bunun nedenini de aklın kendisinde değil, fakat aklını başkasının kılavuzluğu ve yardımı olmaksızın kullanmak kararlılığını ve yürekliliğini gösteremeyen insanda aramalıdır. Sapare Aude! Aklını kullanma cesaretini göster! Sözü şimdi aydınlanmanın parolasıdır.

     Doğa, insanları yabancı bir yönlendirilmeye bağlı kalmaktan çoktan kurtarmış olmasına karşın (naturaliter maiorennes), tembellik ve korkaklık nedeniyledir ki, insanların çoğu bütün yaşamları boyunca kendi rızalarıyla erginleşmemiş olarak kalırlar ve aynı nedenlerledir ki bu insanların başına gözetici ya da yönetici olarak gelmek başkaları için de çok kolay olmaktadır. Ergin olmama durumu çok rahattır çünkü. Benim yerime düşünen bir kitabım, vicdanımın yerini tutan bir din adamım, perhizim ile ilgilenerek sağlığım için karar veren bir doktorum oldu mu, zahmete katlanmama hiç gerek kalmaz artık. Para harcayabildiğim sürece düşünüp düşünmemem de pek o kadar önemli değildir; bu sıkıcı ve yorucu işleri başkaları benim yerime üstlenecektir."

                                   Immanuel KANT, Was ist Aufklärung (Aydınlanma Nedir), Cilt 9, s.53

"Herkes", "Birisi", Herhangi Biri" ve Hiç Kimse" Arasında Geçen Hikaye

Yapılması gereken önemli bir iş vardı. Herkes Birisi'nin bu işi yapacağından emindi. Gerçi bu işi Herhangi Biri yapabilirdi. Ama Hiç Kimse yapmadı. Birisi buna çok kızdı. Çünkü iş, Herkes'in işiydi. Herkes, Herhangi Biri'nin bu işi yapabileceğini düşünüyordu ama Hiçkimse, Herkes'in yapamayacağının farkında değildi.
Sonunda Herhangi Biri'nin yapabileceği bir işi Hiç Kimse yapmadığı için Herkes, Birisi'ni suçladı...

Demokrasi

Öğretmen öğrencilere ödev verir: Demokrasi ne demektir?
Akşam yemeğinde öğrenci babasına sorar: - Baba öğretmenimiz ödev verdi... Bana demokrasiyi açıklar mısın?
Baba böbürlenir. Oğlu ona soru sormuştur çünkü.
    -  "Bak oğlum, demokrasi çok geniş kapsamlı bir kelimedir... Önce sana vereceğim bazı terimleri öğren sabah kahvaltıda demokrasiyi açıklayacağım sana."
       "Ben işverenim, annen devlet, sen halksın, hizmetçi işçi, kundaktaki kardeşinde gelecek. Bunları bir öğren önce" der.
    Gece olur yatılır. Kundaktaki kardeşi avaz avaz bağırır, çünkü altını ıslatmıştır. Yatak odasına gider annesini kaldırmak için, ne yapsa annesini uyandıramaz, hizmetçinin kapısını açar ne görsün babası hizmetçiyle yatakta. Çaresiz geri döner odaya, kendisi uğraşır bir türlü beceremez... Öylece yatılır ve sabah kahvaltı edilmek üzere masada toplanılır...
    -  "Oğlum şimdi açıklayabilirim demokrasiyi" der.

    -   "Yooo baba öğrendim ben"...

"Neymiş peki" der baba...

    DEMOKRASİ: Patron işçisini s..., devlet uyuyor, halk panikte, gelecek ise bok içinde... :)

Yönetim Şekilleri, İdeolojiler - İki İnek Metaforu

Sosyalizm: İki ineğin vardır. Hükumet, birini başkasına vermek için senden alır.

Komünizm: İki ineğin vardır. Hükumet her ikisini de senden alır ve sana süt verir.

Faşizm: İki ineğin vardır. Hükumet her ikisini de senden alır ve sana süt satar.

Nazizm: İki ineğin vardır. Hükumet ikisini de alır ve seni kurşuna dizer.

Bürokrasi: İki ineğin vardır. Hükumet ikisini de alır, birini vurur ve öbürünün sütünü de döker.

Kapitalizm: İki ineğin vardır. Birini satarsın ve bir boğa alırsın.

Teokrasi: İki ineğin vardır. Devlet ikisini de alır, sen de süt duasına çıkarsın.

Demokrasi: İki ineğin vardır. İkisi de greve gider.

(Bir başka versiyonu: İdeoloji ve İnekler

Komünizm

2 ineğin var, devlet ikisini de alır sana süt verir.

Faşizm

2 ineğin var, devlet ikisini de alır sana süt satar.

Sosyalizm

2 ineğin var, birini komşuya verirsin

Nazizm

2 ineğin var, devlet ikisini de alır senii kurşuna dizer.

Bürokrasi

2 ineğin var, devlet ikisini de alır, birini öldürür, sütü satar, kovayı da devirir.

Demokrasi

2 ineğin var, ikisi de greve girer.

Geleneksel Kapitalizm

2 ineğin var. Birini satarsın, yerine bir boğa alırsın. Çiftleştirirsin, çoğalırlar, üretim artar, ekonomi gelişir, insanlara iş kaynağı oluşur, daha sonra hepsini satarsın ve kazandığın parayla emekli olursun.

Amerikan Kapitalizmi

2 ineğin var. Birini satarsın, diğerini dört ineğin verdiği verimlilikte süt üretmeye zorlarsın. Sonra da bir müfettiş görevlendirip ineğin neden öldüğü hakkında soruşturma başlatırsın.

Amerikan Kapitalizmi -2

Hiç ineğin ya da toprağın yok. Geldiğin topraklarda yaşayan yerli halkın %99’unu öldürüp ellerindeki ineklerini, topraklarını, değerli taşlarını alırsın, 100 yıl sonra sağ kalan %1’lik kısmına 2 inek verirsin, çünkü çok medeni ve insan haklarına saygılısındır. Daha sonra yine başka bir ülkedeki yüz binlerce insanı öldürüp ellerindeki inekleri çalarsın, çünkü terörist olma ihtimalleri olduğunu düşünürsün.

Fransız Kapitalizmi

2 ineğin var. Grev yaparsın, bir isyan organize edip yolları kapatır ve zenginlerin arabalarını ateşe verirsin, çünkü 3 inek istiyorsundur.

Japon Kapitalizmi

2 ineğin var. Onları standart bir ineğin 1/10’u boyutunda küçülterek 20 kat fazla süt üretebilecekleri şekilde yeniden tasarlarsın. Sonra da “İnekomon” adında bir çizgi film uydurarak dünya çapında pazarlarda satışa sunarsın.

Alman Kapitalizmi

2 ineğin var. Genetik mühendislerin gerekli ayarlamaları yapar, böylece hayvanlar 100 yıl yaşar, ayda yalnız 1 kere yemek yer ve kendi kendilerinin sütünü sağıp paketleyebilirler.

İtalyan Kapitalizmi

2 ineğin var, ama nerede oldukları konusunda bir fikrin yok. Öğlen yemeği yemeye karar verirsin.

Rus Kapitalizmi

2 ineğin var. Onları sayarsın ve 5 ineğin olduğunu öğrenirsin. Yeniden sayarsın ve 42 ineğin olduğunu öğrenirsin. Yeniden sayarsın ve 2 ineğin olduğunu öğrenirsin. Yeni bir şişe votka açarsın.

İsviçre Kapitalizmi

5000 ineğin var. Hiçbiri sana ait değil. Ahırlarında bulunan bu ineklerin sahiplerinden kira parası alırsın.

Çin Kapitalizmi

2 ineğin var. Onları sağmakla görevli 300 kişi bulunuyor. Bütün dünyaya ülkendeki işsizlik oranının %0,1 olduğunu ve herkesin tam verimle çalıştığını söylersin. Tersini iddia eden gazeteciyi de hapse atarsın.

Hint Kapitalizmi

2 ineğin var. Onlara taparsın.

İngiliz Kapitalizmi

2 danan var. İkisi de deli…

Irak Kapitalizmi

Herkes 2 ineğin olduğunu düşünüyor. Olmadığını söylersin ama kimse sana inanmaz ve ülkeni bomba yağmuruna tutarlar. Hala ineğin falan yoktur, ama en azından artık “demokrasi”n vardır. Yaşıyorsan.

Yeni Zelanda Kapitalizmi

2 ineğin var. Soldaki oldukça seksi görünüyor...

Avustralya Kapitalizmi

2 ineğin var. İşler yeterince iyi görünüyor… Çiftliği kilitleyip 1-2 bira içmeye gidersin.

İslami Kapitalizm

2 ineğin var. Kurban bayramında kesersin.

Türk Kapitalizmi

2 ineğin var. Hükümet ikisini de elinden alır, kendi akrabalarına paylaştırır, onlar da sana süt satar.

Kore Kapitalizmi

2 ineğin var. Devlet ikisini de alır, sonra da seni sağar.

Romanya Kapitalizmi

2 ineğin var…dı. Çingeneler çalana kadar.

Yunan Kapitalizmi

2 ineğin var. İnekleri üretim yapmak için kullanmaz ama ineklerini korumak bahanesiyle yıllık 2 milyar dolar askeri harcama yaparsın, günün birinde ekonomin batar, Türkleri suçlarsın.

Arap Kapitalizmi

Ülkeni 50 yıldır yöneten bir inek var. O’nu devirmek için isyan çıkarırsın, yerine diğer kapitalist devletlerin onayladığı başka bir inek geçer. Ve seni sağmaya devam ederler.

İspanyol Kapitalizmi

2 ineğin var, ama saat öğlen 12 olmuş, yat uyu.

Küba Kapitalizmi

Herkes sosyalist bir ülkede yaşadığını ve 2 ineğin olduğunu düşünür. Oysa sen Castro cuntasının verdiği 2 ekmek ve 2 şişe soya sütüyle yaşam mücadelesi vermek zorundasındır. Bu sırada tüm ineklerin mutlak hakimi Fidel Castro kaymaklı dondurma yemektedir. Açlıktan ölürsün, herkes samba yapıyorsun sanır.

Moğol kapitalizmi

2 ineğin var. Varsa var, ne olmuş?

Ermeni kapitalizmi

2 ineğin var. Önce çevredeki bütün komşularının ineklerini öldürürsün, sonra inek sahiplerini öldürmeye başlarsın, daha sonra çeteler halinde baskınlar yapıp insanları öldürüp ineklerini çalarsın, bunu engellemeye çalışanları soykırım yapmakla suçlarsın, ardından da bütün ineklerin senin olduğunu ama Türklerin hepsini öldürdüğünü iddia edersin. ASALA diye bir örgüt kurup tek tek Türkleri öldürürsün ve buna rağmen hala çocuk kandırır gibi kendine ırkçı bir soykırım yapıldığını, tamamen suçsuz olduğunu iddia edersin.

Uganda Kapitalizmi

İnek?!?!?

Çomarizm

2 ineğin var, devlet Uruguay'dan Angus getirir.)

Yönetim Dersleri

Yönetim Dersleri 1:

Bir gün bir tavşan, ağaç dalında boş boş oturan baykuşa sordu:

-    Senin gibi bütün gün boş boş oturabilir miyim?
-    Tabii, neden olmasın.
Tavşan da öyle yaptı. Birdenbire  bir kaplan ortaya çıktı ve tavşanı yedi!

DERS:  Boş boş oturmak için  çok çok yüksekte oturuyor olmanız gerek...

Yönetim Dersleri 2:

Hindi: Şu ağacın en üst dalına çıkmak istiyorum ama hiç gücüm yok...

İnek: Neden benim dışkımdan biraz yemiyorsun? Onlar besin deposudur. Hindi bir parça dışkı yedi ve gerçekten bunun ilk dallara ulaşacak kadar enerji verdiğini fark etti.
Ertesi gün biraz daha yedi ve ikinci dala ulaştı.
Birkaç gün sonra ağacın en üstüne çıkmayı başardı.
Aniden bir çiftçi ağacın tepesindeki hindiyi fark etti ve onu vurdu.

DERS: Bok yemek sizi en üste çıkartabilir. Ama orada kalmanızı sağlayamaz...

Yönetim Dersleri 3:

Vücut ilk kez bina edildiğinde  hangi organın müdür olacağı tartışması  başlamış.

Beyin, vücudun bütün işlevlerinin kendisine bağlı olduğunu, o  olmazsa vücudun  yaşayamayacağını söylemiş.

Ağız, yemek yemezse vücudun açlıktan  öleceğini söylemiş.

Eller, dışarıdaki bütün işi yapanın kendisi olduğunu söylemiş.

Birden Döt ortaya atlamış ve müdürün o olması gerektiğini söylemiş.

Bütün organlar ona gülmüş. Buna kızan göt faaliyetlerini durdurmuş. Bir gün, iki
gün derken organlar artık dayanamamışlar.

Ve göt müdür olmuş.

DERS: Müdür olmak için beyne sahip olmanız gerekmiyor. Herhangi bir göt bunu yapabilir.

Yönetim Dersleri 4:

Küçük bir kuş kışı geçirmek  üzere güneye gidiyordu.
Hava çok soğuktu ve  kuş donarak yere düştü.
Yerde öylece yatarken bir inek geldi ve üzerine bir parça dışkı bıraktı.
Donmak üzere olan kuş dışkının sıcaklığıyla ısındı. Çok mutlu oldu, neşe içinde şarkı söylemeye başladı.
Oradan  geçmekte olan bir kedi kuşun sesini duydu. Onun nerede olduğunu keşfetmekte gecikmedi. Kuşu dışkıdan sıyırdı ve yedi!

DERS:   1. Üzerinize bok atan herkes düşmanınız değildir!
              2. Sizi boktan  kurtaran herkes dostunuz değildir!
              3. Bokun içine düştüyseniz çenenizi kapalı tutun!

Tepkilere Göre Teoriler

           Klasik tepki: “Sıraya geç kardeşim.”

           Neoklasik tepki: “Şeker kardeşiiim sıraya geçiver.”

Realist tepki: “Sıra var.”

           Sürrealist tepki: “Sallandıracaksın bunlardan ikisini meydanda bak bir daha yapabiliyorlar mı?”

            Romantik tepki: “Beyefendi galiba sırayı görmediniz.”

            Modern tepki: “Efendim insanımız eğitimsiz. Halbuki Avrupa’da...”

            Postmodern tepki: “Sırana geç lan ayı.”

            Uzlaşımcı tepki: “Aceleci olmasa öne geçmezdi, üzmeyin garibi...”

            Devrimci tepki: “Altyapı sorunları çözülmeden halkımız sıraya geçmez. Devrim olunca herkes hizaya gelecek.”

            Kaderci tepki: “İki dakika fazla beklesek kıyamet mi kopar? Kısmetse hepimizin işi görülür.”

            Felsefeci (septik kuşkucu) tepki: “Ön ve arka kavramları görecelidir. O tarafın ön taraf olduğuna kim karar verdi? Öne geçtiğini zanneden, aslında arkaya geçmiş olabilir.”

            Kantçı tepki: “Efendim, algılanmayan şeyler yok demektir. Bakmayın o tarafa, adam yok olur.”

            Kötümser Varoluşçu tepki: “Herkes bir gün ölecek. Onurlu bir şekilde bekleyin. Bir gün o adam da ölecek.”

            İyimser Varoluşçu tepki: “Sıkmayın canınızı, şu anın tadını çıkarmaya çalışın. Bakın ne güzel hayattasınız ve birileri önünüze geçebiliyor.”

            Hümanist tepki: “İnsanlık bir bütündür. Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için. Dolayısıyla birimiz öne geçince, aslında hepimiz öne geçmiş oluyoruz.”

Diplomasi

      Adamın biri Afrika'da safariye çıkarken yanına minik köpeğini de almış. Minik köpek bir gün ormanda dolaşıp, kelebekleri kovalar, çiçekleri koklarken kaybolduğunu fark etmiş. Ne yapacağını düşünürken bir de bakmış ki karşıdan bir leopar geliyor ve belli ki günlük yiyeceğini arıyor."Simdi başım dertte" diye düşünmüş minik köpek. Etrafına bakmış yerde kemik parçalarını görmüş. Hemen arkasını leoparın geldiği yere dönerek kemikleri kemirmeye başlamış, bu arada da arkadaki hareketi kestirmeye çalışıyormuş. Leopar tam saldıracakken minik köpek kendi kendine konuşmuş; "Ne kadar lezzetli bir leoparmış. Acaba etrafta bundan bir tane daha var mı?" Bunu duyan leopar bir anda donmuş kalmış ve en yakındaki ağaca tırmanmış.''Tam zamanında kurtardım yoksa bu köpeğe yem olacaktım" diye düşünmüş.
       Bütün bunlar olup biterken bir başka ağacın üstündeki bir maymun olanları izliyormuş. Bildiklerini kullanarak bundan sonra leopardan kurtulabileceğini düşünmüş Leoparın yanına giderek neler olduğunu anlatmış. Leopar çok sinirlenmiş ve maymuna "Atla sırtıma, gidip sunu yakalayalım" demiş. Ancak minik köpek neler olduğunu ve leoparın sırtında maymunla birlikte süratle kendisine yaklaştığını fark etmiş. "Şimdi ne yapacağım" diye düşünürken, kaçmaya teşebbüs etmemiş. Bunun yerine arkasını leoparın geldiği yöne dönerek, kemikleri kemirmeye devam etmiş. Tam leopar saldıracakken yine kendi kendine konuşmuş; "Bu aptal maymun nerede kaldı? Yarım saat önce bir leopar daha getirsin diye gönderdim hala haber yok!"

       Diplomasi böyle bir şey işte...