Mükemmel Mesafe

Schopenhauer’a göre, çok soğuk bir kış gününde bir araya gelen yalnız kirpiler ciddi bir ikilem ile karşı karşıya kalacaklardır: ya birbirilerinden uzak durarak tek başlarına soğuktan ölecek ya da birbirilerini ısıtmaya çalışırken birbirilerine dikenlerini batırarak canlarını acıtacaklardır.

Kirpiler önce donmamak için birbirlerine bir hayli yaklaşırlar, yaklaştıkları anda dikenlerinin farkına varır ve ayrılırlar. Pek çok bir araya gelme ve dağılma döngüsünden sonra nihayet kirpiler birbirlerine ne fazla uzak ne de fazla yakın olmanın hem soğuğa hem de karşındaki kirpinin dikenlerine karşı korunmada en iyi yol olacağını keşfederler. Ama bu “mükemmel” mesafenin hem öğrenilmesi hem de muhafaza edilmesi zordur.

İkili ilişkilerin bütün problemi bu. “Mükemmel mesafe” eksikliği. İnsan insanın kara sularına girdikten sonra daha fazlasını ister. Daha çoğunu. Daha fazlasını. Ama insanın da dikeni vardır. Yaklaştıkça batar. Girdikçe boğar. Uzaklaşmak zaten dondurucu.

İlişkilerin huzursuzluğu burda tezahür eder. Uzaklaştıkça donma, yaklaştıkça can yakma acıtma.

Bu Devirde Okumak da Başa Belâ

İkisi de aç olan bir Aslan’la bir Tilki birlikte ava çıkmış.

Çayırlıkta sakin sakin otlayan bir eşek görmüşler. Tam dişlerine göre!

Aslan baş tarafına geçmiş, tilki arka tarafına… Bunun üzerine otlamaya biraz ara veren eşek:

- Anladım beyler, demiş, beni yiyeceksiniz. Ama beni yerseniz Padişah’la başınız derde girer.

- Niyeymiş o? diye sormuş Aslan.

- Ben “Padişah’tan Fermanlı Eşek”im de ondan.

- Hadi canım, demiş Aslan. Hani ferman’ın nerede?

- Arka sağ ayağımın altındaki nal da kazılı vaziyette, demiş eşek.

Aslan uzaktan Tilki’ye işaret ederek:

- Okuyuver lan şunu, demiş, bakalım doğru muymuş?

Tilki uyanık:

- Valla benim okumam yazmam yok! demiş.

- İyi lan, iyi! demiş Aslan öfkeyle, çekil kenara, ben kendim okurum…

Tabii Aslan, eşeğin arka ayağındaki fermanı okumaya çalışırken, eşek öyle bir tekme patlatmış ki Aslan 10 metre ileriye fırlamış ve  kemikleri kırılmış.

Bunun üzerine, eşekle tek başına baş edemeyeceğini bilen Tilki hızla uzaklasırken kendi kendine söyleniyormuş:

- Ulan bu devirde okumak da başa belâ...

(Şevki Tekin)

Oyuncak Bebek

Hiç evlenmemiş ve çocuğu olmayan Franz Kafka (1883-1924), Berlin'de bir parkta yürürken, en sevdiği oyuncak bebeğini kaybettiği için ağlayan, küçük bir kız çocuğuyla tanıştı.

Kafka çocukla birlikte, bebeği başarısız bir şekilde aradı.

Ertesi gün onunla, bebeğini aramak için yeniden buluşmayı istediğini söyledi.

Fakat bebeği bulamadılar. Kafka, kıza bebek tarafından yazılmış bir mektup verdi. Mektupta "Lütfen ağlama,

dünyayı görmek için bir geziye çıktım. Sana maceralarım hakkında yazacağım", diyordu.

Böylece, Kafka'nın yaşamının sonuna kadar devam edecek bir hikâye başladı.

Kafka küçük kıza, bebeğin maceralarının yazılmış olduğu mektuplarını okur ve akabinde çocuğun çok güzel bulduğu konuşmalar yapardı.

Sonunda Kafka, Berlin'e dönmeden önce oyuncak bebeği (bir tane satın aldı) geri getirdi.

"Hiç bebeğime benzemiyor," dedi kız.

Kafka, bebeğin yazdığı bir başka mektup daha verdi: "Seyahatlerim beni değiştirdi." Küçük kız yeni bebeği kucakladı ve onunla mutlu bir şekilde evine gitti.

Bir yıl sonra Kafka öldü.

Yıllar sonra, bir yetişkin olan kız, bebeğin içinde bir mektup buldu; mektupta şöyle yazıyordu:

"Sevdiğin her şey muhtemelen kaybolacak, ama sonunda sevgi başka bir şekilde geri dönecek."

(F.Kafka)

Kobra Etkisi

İngilizler Hindistan’da egemenliği ele geçirirler ancak çok büyük bir sorunla karşılaşırlar. O dönemde bölgede çok fazla kobra yılanı vardır ve İngiliz askerleri büyük zayiat vermeye başlarlar.

Bunun üzerine İngiliz Hükümetinin aklına dahiyane bir fikir gelir. Her bir ölü KOBRA yılanı getirene 1 STERLİN verileceği duyurulur.

Bunun üzerine halk kobra yılanlarını öldürmeye ve öldürdükçe sterlinleri toplamaya başlar.

Kampanya sonucunda doğada yılan azalır ve ölümler oldukça düşer. Ancak gelirleri azalan Hintliler aykırı bir strateji geliştirerek kobra yılanı üretim çiftlikleri kurmaya başlarlar. Böylece sterlinleri toplamaya devam ederler.

Öyle bir zaman gelir ki, İngiliz Hükümeti düşündüğünden çok daha fazla maliyeti nedeniyle kampanyayı sona erdirilerek kobra yılanlarına ödeme yapmayı durdurulur.

Buna kızan halk, bu sefer kurmuş oldukları çiftliklerdeki kobra yılanlarını serbest bırakır ve ilkinden çok daha kötü sonuçların ortaya çıkmasına neden olur.

Bu olay, KOBRA ETKİSİ olarak da tanımlanmaktadır. Yani bir sorunu düzeltmek için bulunan çözümün, problemi daha da içinden çıkılamaz haline getirmesi durumu.

Siz de zaman zaman bu durumu yaşıyorsunuz değil mi?

Şekillendirme

Bir Alman, bir İtalyan, bir Fransız ve bir İngiliz aralarında köpeğe hardal yedirmek konusunda iddiaya tutuşurlar.

Alman önceliği alır, hardalı topak yapar ve köpeğin ensesinden tutarak zorla ağzına tıkar... Hayvanın ağzı yandığı için hardalı yemez ve çıkarır...

İtalyan hemen atılır, öyle olmaz der ve hardalı makarna şeklinde ufak parçalar halinde bölerek, köpeğe yedirmeğe çalışırsa da hayvanın ağzı yine yandığından o da başaramaz...

Fransız da, konuya kendi açısından yaklaşarak, hardalı önce sulandırıp, sos olarak köpeğe yedirmek için uğraşırsa da bu uygulama ile de bir sonuç alamaz...

Sıra İngilize geldiğinde, İngiliz, önce köpeği okşayarak yanına çeker, sırtını sıvazlar, sonra, hardalı topak yaparak hayvanın poposuna yapıştırır. Köpek ardı yandıkça başlar hardalı yani arkasını yalamaya, kısaca, canı yandıkça yalar, yandıkça yalar ve sonuçta yalaya yalaya hardalı bitirir...

Akıllı ülkeler, hedef ülkeleri istedikleri çizgide tutabilmek için onlara hardalı öyle yedirirler ki, o ülkeler neyi yediklerinin (?) farkına vardıklarında iş işten çoktan geçmiş olur!

Öğrenme psikolojisinde en akıllı yol, söylenilmek istenileni, yine kendi hasmına söyletebilmek- yedirebilmektir... Ancak bunu yaparken de amaçlanan görüşü, hasmın kendi görüşü haline getirmek hünerini gösterebilmektir... Kısaca sonuca ulaşıldığında, hasım neyi yediğinin farkına bile varmamalıdır...

Halil İbrahim Bereketi

Vaktiyle birbirini çok seven iki kardeş varmış.
Büyüğü Halil.
Küçüğü ise İbrahim...
Halil, evli çocuklu.
ibrahim ise bekârmış...
Ortak bir tarlaları varmış iki kardeşin...
Ne mahsul çıkarsa, iki pay ederlermiş.
Bununla geçinip giderlermiş...
Bir yıl, yine harman yapmışlar buğdayı.
ikiye ayırmışlar.
İş kalmış taşımaya.
Halil, bir teklif yapmış :
İbrahim kardeşim; Ben gidip çuvalları getireyim. Sen buğdayı bekle.
Peki, abi demiş İbrahim...
Ve Halil gitmiş çuval getirmeye... .
O gidince, düşünmüş İbrahim:
Abim evli, çocuklu. Daha çok buğday lazım onun evine
Böyle demiş ve
Kendi payından bir miktar atmış onunkine...
Az sonra Halil çıkagelmiş.
Haydi İbrahim. demiş, önce sen doldur da taşı ambara.
Peki abi.
İbrahim, kendi yığınından bir çuval doldurup düşer yola.
O gidince, Halil düşünür bu defa:
Der ki:
Çok şükür, ben evliyim, kurulu bir düzenim de var.
Ama kardeşim bekâr.
O daha çalışıp, para biriktirecek. Ev kurup evlenecek.
Böyle düşünerek,
Kendi payından atar onunkine birkaç kürek.
Velhasıl, biri gittiğinde, öbürü, kendi payından atar onunkine.
Bu, böyle sürüp gider.
Ama birbirlerinden habersizdirler.
Nihayet akşam olur.
Karanlık basar.
Görürler ki, bitmiyor buğdaylar.
Hatta azalmıyor bile.
Hak teala bu hali çok beğenir.
Buğdaylarına bir bereket verir, bir bereket verir ki...
Günlerce taşır iki kardeş, bitiremezler.
Şaşarlar bu işe...
Aksine çoğalır buğdayları.
Dolar taşar ambarları.
Bugün "Bereket" denilince, bu kardeşler akla gelir.
Bu bereketin adı: Halil İbrahim bereketidir.

Üç Maymunun Hikayesi

Elleriyle gözlerini, kulaklarını ve ağzını kapatan üç maymun sembolü ülkemizde ''Üç maymunu oynamak'' diye bilinir.

Gerçeklere gözünü kapatıp başını derde sokmamayı, doğruları dinlemeden ve söylemeden kurnazlıkla aradan sıyrılmayı temsil eder.

Oysa üç maymunun simgelediği değerler bundan çok farklıdır.

Üç maymunun kökenleri, eski Japon Koshin Folk geleneklerine dayanır.

Japonca isimleri Mizaru, Kikazaru, İwazaru olan bu üç maymun, bilge maymunlardır.

- İki eliyle gözünü kapatan maymun Mizaru, kötü gözle bakmamayı simgeler.

-Kulaklarını kapatan Kikazaru'nun mesajı, kötüyü dinlememektir.

-Ağzını kapatan İwazaru, kötü söz söylememeyi öğütler.

Düşünmeye değer!

Üç maymunu sorumsuzluk ve kayıtsızlığın sembolü gibi mi algılıyoruz, yoksa edepli, ahlaklı olmanın bir yolu mu ?

Doç.Dr Şafak Nakajima...